“… các thợ viết nhà nước XHCN tái chế, xào nấu quá tay, đến nỗi nhiều khi chẳng còn gì gọi là "hương vị" của bài viết nguyên gốc bằng Anh ngữ …”
Chuyến đi Mỹ vừa qua của chủ tịch nhà nước CSVN Nguyễn Minh Triết đã để lại nhiều dư âm khác nhau trong lẫn ngoài nước. Một trong những dư âm từ trong nước là nội dung các bài tường thuật của báo chí quốc doanh ca ngợi chuyến đi của Triết là một thành công.
Các bài báo tường thuật hay phỏng vấn của truyền thông báo chí nước ngoài đã được các thợ viết nhà nước XHCN tái chế, xào nấu quá tay, đến nỗi nhiều khi chẳng còn gì gọi là "hương vị" của bài viết nguyên gốc bằng Anh ngữ. Điển hình là trường hợp của bản lược ghi (transcript) bằng tiếng Anh của đài CNN về buổi phỏng vấn Nguyễn Minh Triết trên chương trình Late Edition do phóng viên Wolf Blitzer phụ trách hôm 24/6 vừa qua.
Ngày 4/7/07, trên "tờ báo gói xôi" Nhân Dân, bản điện tử, người ta thấy xuất hiện bản tiếng Việt "Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết trả lời phỏng vấn của hãng Truyền hình Mỹ CNN" , được dịch lại từ bản gốc bằng tiếng Anh. Không rõ có phải vì trình độ Anh ngữ của các cán bộ dịch thuật của báo Nhân Dân quá tồi hay là do ở lỗi đánh máy (!), mà bất cứ người đọc nào nếu chịu khó đem so sánh bản gốc tiếng Anh với bản tiếng Việt do báo Nhân Dân dịch lại, thì sẽ thấy ngay là "tam sao thất bổn", mà đúng ra phải là "sao y bản chính" hẳn hòi như con dấu của các phòng công chứng trong nước đang sử dụng.
Để dễ bề đối chiếu từng mẩu đối thoại (hỏi và trả lời) giữa người phỏng vấn là nhà báo Wolf Blitzer của đài CNN và người được phỏng vấn là Nguyễn Minh Triết, chúng ta hãy nhìn vào bản transcript gốc của CNN và bản dịch Việt ngữ của báo Nhân Dân. Dùng bản gốc tiếng Anh làm chuẩn thì tính ra có tất cả 15 mẩu đối thoại, trong khi trên tờ Nhân Dân thì có đến... 20 mẩu. Lầm lẫn chăng? Không hề lầm lẫn tí nào. Dưới ánh sáng chỉ đường của các đỉnh cao trí tuệ, "thợ dịch" của báo Nhân Dân đã nặn ra thêm 5 mẩu đối thoại không hề có trong bản gốc của CNN, và tờ Nhân Dân cũng đã tận dụng "óc sáng tạo" để làm cho các câu hỏi và trả lời thêm phần "sinh động", phản ảnh đúng đường lối chỉ đạo của nhà nước.
Bỏ qua các chi tiết như bị thiếu sót hay thêm thắt vào vài chữ, ở đây chúng ta chỉ xem xét các đoạn văn bị cắt xén hoặc được thêm vào một cách rất ư là lố bịch, thậm chí không liên quan gì đến nội dung bản gốc nguyên văn của CNN, càng về sau cường độ càng tăng dần.
Ở mẩu đối thoại thứ 5, câu hỏi của Blitzer là:
“Because I ask that specific question, because the president at June 5th conference on democracy and security, a conference that he had in Prague, he did mention one specific name, Father Nguyen Van Ly of Vietnam, someone that he said -- he included within a group of others around the world whose human rights were being violated”. (Bởi vì tôi hỏi câu hỏi đặc biệt đó, bởi vì tổng thống, vào ngày 5 tháng 6 trong một hội nghị về nhân quyền và an ninh, một hội nghị mà ông ta có tham dự tại Prague [thủ đô của Tiệp Khắc], thì ông ta có đề cập đến một tên tuổi đặc biệt, là Cha Nguyễn Văn Lý của nước Việt Nam, là người mà theo tổng thống nói -- và ông đã bao gồm trong một nhóm với những người khác trên thế giới, những người mà nhân quyền của họ đã bị xúc phạm), thì báo Nhân Dân dịch là: "Tôi đưa vấn đề này ra vì trong hội nghị tháng 5, tháng 6 ở Pháp, Tổng thống Bush có đưa ra việc Nguyễn Văn Lý bị vi phạm nhân quyền?"
Khi dịch câu hỏi này của phóng viên Blitzer, báo Nhân Dân đã cắt xén và thay đổi nơi chốn, có phải "thợ dịch" đã lầm lẫn thành phố Prague thủ đô của Tiệp Khắc, với Paris thủ đô của Pháp, hay là tờ báo quốc doanh này muốn tránh né bằng cách lập lờ đánh lận con đen, không dám đề cập đến Hội nghị Quốc tế Prague về Dân chủ Toàn cầu được tổ chức tại thủ đô của quốc gia cựu cộng sản này hồi đầu tháng 6, chỉ trước khi Triết sang Mỹ có 2 tuần lễ?
Đến phần trả lời của Triết (theo bản gốc của CNN) là:
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): Reverend Nguyen Van Ly was brought to court because of these violations of the law. It absolutely is not a matter of religion. (Linh mục Nguyễn Văn Lý bị đưa ra tòa vì những vi phạm pháp luật. Tuyệt đối không phải là vấn đề tôn giáo), thì tờ Nhân Dân đã dịch (và thêm vào) là: “Ông ta vi phạm pháp luật Việt Nam. Ðây hoàn toàn là vấn đề pháp luật không phải là vấn đề tôn giáo. Việc xét xử ông ta được Hội đồng Giám mục Việt Nam và Tòa thánh Vatican cũng đồng tình với chúng tôi”.
Ở đây chúng ta thấy nửa sau (chữ in đậm) đã được thêm vào một cách trắng trợn. Làm gì có chuyện Hội đồng Giám mục Việt Nam và Tòa thánh Vatican cũng đồng tình với nhà nước CSVN trong việc xử án và bịt miệng LM. Nguyễn Văn Lý trước tòa!
Tưởng cũng nên nhắc lại ở đây, tại buổi họp với các lãnh đạo Hạ Viện Hoa Kỳ, Dân Biểu Royce tiết lộ lời giải thích của Chủ Tịch Triết về trường hợp Linh Mục Lý: “Ông (Triết) nói là hành động của chính quyền (Việt Nam) được sự ủng hộ của Giáo Hội Công Giáo. Khi chúng tôi hỏi thêm thì ông giải thích rằng chưa có giám mục nào lên tiếng phản đối cả.”
Tuy nhiên, Dân Biểu Royce không hài lòng với câu trả lời này. Ông nói, “Câu trả lời của Chủ Tịch Triết không đúng sự thật. Không giám mục nào phản đối không có nghĩa là giáo hội đồng tình và ủng hộ. Chúng ta cũng cần nhìn việc không có giám mục phản đối, trong hoàn cảnh là những người lên tiếng nói sự thật đều có thể bị bắt, bị bịt miệng. Việc không có sự phản đối công khai của các giám mục không bào chữa được cho hành động của chính quyền Việt Nam.” (“Lãnh đạo Hạ Viện dành hầu hết thời gian đặt vấn đề nhân quyền”. Báo Người Việt, 21/6/07)
Dưới đây là một bức thư loan truyền trên mạng internet (chưa được giám định) của Giám Mục Nguyễn Văn Hòa, chủ tịch HĐGMVN, lên tiếng rằng lời tuyên bố đó của Triết "được Hội đồng Giám mục Việt Nam và Tòa thánh Vatican cũng đồng tình" là không đúng sự thật.
Thư minh xác của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam
về lời tuyên bố của Chủ Tịch Nguyễn Minh Triết
Kính thưa Cụ Chủ Tịch Nước, Thay mặt Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, tôi kính gửi lời thăm Cụ và thưa Cụ việc sau đây :
Nhân đọc trong báo “Tuổi Trẻ“, số ra ngày 6 tháng 7 năm 2007, tại trang 3, liên quan đến vụ xét xử Linh mục Nguyễn Văn Lý,
Hội Đồng Giám Mục Việt Nam nhận định như sau :
Câu trả lời của Cụ Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết “Hội Đồng Giám Mục Việt Nam và Tòa Thánh Vatican cũng đồng tình với chúng tôi” là không đúng sự thật
Kính chúc Cụ sức khỏe.
TM. Hội Đồng Giám Mục Việt
+ Phaolô Nguyễn Văn Hòa
Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam
Trong mẩu đối thoại thứ 6, phóng viên Blitzer đã hỏi rằng: “I'm going to show you a picture that was seen around the world, and it caused a lot of concern, especially here in the United States. You're probably familiar with this picture”. (Tôi sẽ đưa cho ông xem một tấm hình đang được thấy khắp thế giới, và đã gây nhiều quan tâm, đặc biệt ở đây ngay tại nước Mỹ này. Có lẽ ông quen thuộc với tấm hình này). Nhưng tờ Nhân Dân lại thay đổi hoàn toàn câu hỏi của phóng viên Blitzer và nhét thêm vào những ý không có trong nguyên văn của bản gốc: “Tôi không biết trong lúc xử, ông Lý có lời lẽ thô bạo hay không? (PV vừa hỏi vừa đưa tấm ảnh Nguyễn Văn Lý bị bịt miệng tại tòa và hỏi Chủ tịch nước có biết tấm ảnh này hay không?)”.
Tiếp theo sau mẩu đối thoại này thì tờ Nhân Dân lại nhét thêm vào một mẩu đối thoại để tự hỏi và tự trả lời, cũng không có trong bản gốc:
PV: Có báo cáo nói rằng Nguyễn Văn Lý la lên tại tòa?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ông ta không chỉ la lên, mà ông ta còn đạp bàn, đạp ghế với những lời lẽ thô tục. Nhưng, tôi khẳng định dù bất cứ lý do nào hành động bịt mồm vẫn là không đúng và tôi mong các ông không nên khai thác quá nhiều vào chi tiết này.
Ngoài việc cái đoạn này được đưa thêm vào để cho ăn nhập với tấm hình ghép rất tồi mà Thông tấn xã Việt Nam đã chơi trò ghép hình bẩn thỉu, để bào chữa cho tấm hình Bịt Miệng, thì rõ ràng là nhà nước CSVN rất lo ngại về tấm hình Bịt Miệng đang được phổ biến rộng rãi trên thế giới với câu tự thú (của Triết) qua lời mớm của báo Nhân Dân: "và tôi mong các ông không nên khai thác quá nhiều vào chi tiết này."
Trong mẩu đối thoại thứ 7, phóng viên Blitzer đã hỏi:
“I want to move on to some other subjects, but one final question on the dissidents, the human rights part. On the eve of your visit here, you released two prisoners, two political prisoners, as they are described. There are at least another half a dozen, if not more, who are being held. Do you think others will be released anytime soon, including Father Nguyen Van Ly?” (Tôi muốn chuyển sang vài đề tài khác, nhưng có một câu hỏi cuối về các nhà bất đồng chính kiến, vấn đề nhân quyền. Trước thềm chuyến đi của ông đến đây, ông đã thả 2 tù nhân, 2 tù nhân chính trị, như họ được mô tả. Ngoài ra còn ít nhất 6 người, nếu không muốn nói là hơn nữa , hiện vẫn còn bị giam giữ. Ông có nghĩ rằng những người khác sẽ được thả trong thời gian sắp tới không, kể cả LM. Nguyễn Văn Lý?).
Nhưng Triết đã tảng lờ không trả lời thẳng vào nội dung của câu được hỏi, mà nhai lại một đoạn thuộc loại "kinh điển giáo điều", rêu rao thành tích "giải phóng dân tộc" như là cái cớ để nắm quyền cai trị đất nước. Trả lời câu hỏi này Triết nói rằng “Chúng tôi đã đấu tranh giải phóng dân tộc giành lại quyền con người đã mất. Vì vậy hơn ai hết, chúng tôi rất yêu nhân quyền. Ông không thể hiểu nổi tình yêu đó. Bây giờ đất nước Việt Nam có luật pháp của Việt Nam. Việt Nam cần an ninh và ổn định để phát triển, vì vậy ai vi phạm pháp luật thì phải bị xử lý”.
Tệ hại hơn là trong mẩu đối thoại thứ 8, khi phóng viên Blitzer hỏi:
“I don't know if you're aware that, outside of the White House, when you were there with the president, there were some demonstrations, Vietnamese-Americans who are concerned. I wonder if you have any message to the Vietnamese-American community who remain very fiercely proud of their Vietnamese heritage, but also would like to see the situation in Vietnam improve, and that's why many of them were demonstrating here outside the White House”. (Tôi không rõ nếu ông có biết là, bên ngoài Tòa Bạch Ốc, trong khi ông đang ở trong đó với tổng thống, thì có một số cuộc biểu tình của người Mỹ gốc Việt, họ rất quan tâm. Tôi tự hỏi nếu ông có lời nhắn nhủ gì với cộng đồng người Mỹ gốc Việt, là những người rất tự hào với truyền thống Việt Nam, nhưng cũng muốn thấy tình trạng (nhân quyền) tại Việt Nam được cải thiện, và đó là lý do tại sao họ biểu tình bên ngoài Tòa Bạch Ốc)
Mỗi khi gặp câu hỏi về người Việt tị nạn ở hải ngoại thì Triết, cũng như bất cứ cán bộ kiều vận nào của CSVN, cứ y như là được vặn trúng đài, tiếp tục bổn cũ sao lại: "Cộng đồng người Việt ở nước ngoài không thể tách rời với dân tộc Việt Nam. Họ là máu của máu Việt Nam và là thịt của thịt Việt Nam".
Cũng trong phần trả lời của câu hỏi này, ở bản gốc của CNN thì không có, nhưng báo Nhân Dân lại nhét vào mồm Triết thêm câu “Các ông biết, ông Nguyễn Cao Kỳ, cựu Phó Tổng thống Sài Gòn trước đây đã về nước, thấy những đổi thay của đất nước và ông ta đã chúc mừng những đổi thay đó”.
Chưa hết, tiếp đó tờ Nhân Dân lại đưa ra thêm 2 mẩu đối thoại không có trong bản gốc:
PV: Ngài có gặp những Việt kiều ở Mỹ?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ở New York, Washington tôi đã gặp. Ngay tối nay tôi sẽ gặp gỡ đông đảo bà con ở Los Angeles.
PV: Có một chỗ ở Cali gọi là Tiểu Sài Gòn, Ngài có đến đó không?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tôi có chương trình gặp chung chứ không có thời gian để đi nhiều.
Trong phần đối thoại về chính sách đối ngoại, mối quan hệ Việt-Trung và Việt-Mỹ thì tờ Nhân Dân đã thay Triết đưa thêm vào một số câu, dĩ nhiên là không có trong bản gốc, để tự hỏi và tự trả lời, với mục đích tuyên truyền bắt đọc giả trong nước học thuộc lòng rập khuôn theo kiểu "chúng tôi muốn hữu nghị với các nước".
Để kết thúc bài phỏng vấn, tờ Nhân Dân đã đính kèm thêm 2 mẩu đối thoại cho thêm màu sắc, và không quên lập lại cái điệp khúc "Việt Nam và Hoa Kỳ mong khép lại quá khứ hướng tới tương lai tốt cho cả hai bên."
Lê Minh Úc
Nguyên văn bằng Anh ngữ bản transcript của CNN (phần bên trái)
được báo Nhân Dân dịch (phần bên phải)
1 BLITZER: Mr. President, thanks very much for joining us. Welcome to the United States.
Let's start with your meetings with President Bush. Were you satisfied with the conversation you had with the U.S. president?
PRES. NGUYEN MINH TRIET, VIETNAM (THROUGH TRANSLATOR): I was very satisfied with the conversation, with the meeting with President Bush. We have exchanged views on many issues that are very useful to both sides, and in the spirit of mutual understanding. Phóng viên CNN (PV): Ngài là người lãnh đạo cao nhất của Việt Nam đến đây kể từ khi chiến tranh chấm dứt. Chúng tôi bắt đầu từ cuộc gặp với Tổng thống Bush, Ngài có thấy hài lòng không?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tôi rất hài lòng, chúng tôi đã trao đổi nhiều vấn đề trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau.
2 BLITZER: What's the most important part of the relationship between your country and the United States right now?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): The most important part in our relations right now is to further develop our friendship and cooperation. PV: Trong bang giao hai nước thì điều gì là quan trọng nhất?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Xây dựng tình hữu nghị hợp tác giữa hai nước và hai dân tộc.
3 BLITZER: There seems to be, though, one impediment, one major problem, and that's the U.S. charge that you are abusing human rights of your own people in Vietnam. President Bush said he raised that issue with you today. How did that part of the conversation go?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): We did have a direct and open exchange of views on this matter. I think that the United States and Vietnam, different histories, have different legal systems, and that's why it's natural that we have certain different perceptions on different things. PV: Có trở ngại chính là vấn đề nhân quyền. Tổng thống Bush có nói và nêu vấn đề này như thế nào, Ngài nghĩ sao?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Chúng tôi trao đổi thẳng thắn, cởi mở. Tôi cho rằng hai nước có điều kiện lịch sử cụ thể khác nhau, có luật pháp khác nhau, vì vậy cách nhận thức vấn đề khác nhau. Chúng tôi thống nhất cách tiếp cận để tăng cường đối thoại hiểu biết nhau.
4 BLITZER: Did the president of the United States raise specific cases with you, individuals, names of people the United States feels are -- their human rights are being violated in Vietnam?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): We have agreed that this is a matter that we would exchange views between us, not to divulge to the outside. PV: Tổng thống Mỹ đã có đưa ra những trường hợp cụ thể những ai bị xúc phạm nhân quyền không?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tổng thống thống nhất, chúng tôi chỉ bàn với nhau, không nên nói những vấn đề cụ thể.
5 BLITZER: Because I ask that specific question, because the president at June 5th conference on democracy and security, a conference that he had in Prague, he did mention one specific name, Father Nguyen Van Ly of Vietnam, someone that he said -- he included within a group of others around the world whose human rights were being violated.
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): Reverend Nguyen Van Ly was brought to court because of these violations of the law. It absolutely is not a matter of religion. PV: Tôi đưa vấn đề này ra vì trong hội nghị tháng 5, tháng 6 ở Pháp, Tổng thống Bush có đưa ra việc Nguyễn Văn Lý bị vi phạm nhân quyền?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ông ta vi phạm pháp luật Việt Nam. Ðây hoàn toàn là vấn đề pháp luật không phải là vấn đề tôn giáo. Việc xét xử ông ta được Hội đồng Giám mục Việt Nam và Tòa thánh Vatican cũng đồng tình với chúng tôi.
6 BLITZER: I'm going to show you a picture that was seen around the world, and it caused a lot of concern, especially here in the United States. You're probably familiar with this picture.
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): Yes, I do know this picture. During the trial, Reverend Ly also uttered violent and bad words at his trial. And that is why you have seen on the picture what happened.
I can assure that to cover somebody's mouth like that is not good. It would take a good measure in order to take care of this matter. And this is a mistake make staff right there. It's not the government policy of doing such a thing. PV: Tôi không biết trong lúc xử, ông Lý có lời lẽ thô bạo hay không? (PV vừa hỏi vừa đưa tấm ảnh Nguyễn Văn Lý bị bịt miệng tại tòa và hỏi Chủ tịch nước có biết tấm ảnh này hay không?)
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tôi biết, trong lúc xét xử, ông Lý có những lời lẽ thô bạo, chửi bới Chánh tòa nên đã xảy ra chuyện bịt miệng. Chúng tôi khẳng định việc này là không tốt, không đúng... Những việc này sẽ bị xử lý, đây là một sai sót của một nhân viên bình thường, không phải chủ trương của Nhà nước Việt Nam. Bất cứ ở đâu cán bộ thừa hành cũng có thể để xảy ra sai sót, nhưng không đồng nghĩa với chủ trương của Nhà nước. PV: Có báo cáo nói rằng Nguyễn Văn Lý la lên tại tòa?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ông ta không chỉ la lên, mà ông ta còn đạp bàn, đạp ghế với những lời lẽ thô tục. Nhưng, tôi khẳng định dù bất cứ lý do nào hành động bịt mồm vẫn là không đúng và tôi mong các ông không nên khai thác quá nhiều vào chi tiết này.
7 BLITZER: I want to move on to some other subjects, but one final question on the dissidents, the human rights part. On the eve of your visit here, you released two prisoners, two political prisoners, as they are described. There are at least another half a dozen, if not more, who are being held. Do you think others will be released anytime soon, including Father Nguyen Van Ly?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): Those violators of the law, they were put away because of their violations.
And whether they are released depending on the attitude and the perceptions of what wrong they have done.
I would like to tell you that Vietnam has experienced long years of war, and during that period, Vietnamese people did not enjoy full human rights. Many of us were arrested, were put into prison, tortured, without recourse to the court. We conducted the liberation war in order to regain our human rights.
And therefore, more than anybody else, we love human rights, and we respect them. Perhaps you cannot truly understand or sense how much we hold in high regard human rights. PV: Chúng ta hãy nói qua vấn đề khác, về nhân quyền? Khi Ngài sắp đi thì có hai người tù được thả. Vậy còn một số người nữa có được thả không?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Vi phạm pháp luật thì bị xử lý theo pháp luật, còn có thả hay không còn tùy thuộc vào người ta có thành khẩn nhận lỗi đến đâu. Nhân đây tôi muốn nói với ông rằng, Việt Nam trải qua nhiều năm chiến tranh. Trong thời kỳ đó người dân Việt Nam không có đầy đủ quyền con người. Người ta bắt bớ, giam cầm, tra tấn không cần ra tòa. Chúng tôi đã đấu tranh giải phóng dân tộc giành lại quyền con người đã mất. Vì vậy hơn ai hết, chúng tôi rất yêu nhân quyền. Ông không thể hiểu nổi tình yêu đó. Bây giờ đất nước Việt Nam có luật pháp của Việt Nam. Việt Nam cần an ninh và ổn định để phát triển, vì vậy ai vi phạm pháp luật thì phải bị xử lý.
8 BLITZER: I don't know if you're aware that, outside of the White House, when you were there with the president, there were some demonstrations, Vietnamese-Americans who are concerned.
I wonder if you have any message to the Vietnamese-American community who remain very fiercely proud of their Vietnamese heritage, but also would like to see the situation in Vietnam improve, and that's why many of them were demonstrating here outside the White House.
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): Our message is that the Vietnamese living abroad, in general, and in the United States in particular, is part and parcel of the Vietnamese nation. The blood they have is the blood of the Vietnamese. The flesh they have is the flesh of the Vietnamese.
The government of Vietnam wants to see them succeed in the United States, and we also would like to see them to serve as a bridge between the United States and Vietnam. As far as our differences in views and opinion, we should exchange dialogues in order to solve those differences. We invite them to come back to visit Vietnam in order to see with their own eyes our changes, our improvements. PV: Trong cuộc gặp Tổng thống có một số người Mỹ gốc Việt biểu tình ở phía ngoài. Họ rất hãnh diện với văn hóa của Việt Nam, thông điệp của Ngài đối với Việt kiều như thế nào?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Cộng đồng người Việt ở nước ngoài không thể tách rời với dân tộc Việt Nam. Họ là máu của máu Việt Nam và là thịt của thịt Việt Nam. Nhà nước Việt Nam mong họ thành đạt ở Hoa Kỳ và củng cố quan hệ hai dân tộc Việt Nam-Hoa Kỳ. Còn các khác biệt, bất đồng thì nên cùng nhau trao đổi tìm cách giải quyết. Chúng tôi mời họ về quê hương để họ thấy được những đổi mới tiến bộ của đất nước. Các ông biết, ông Nguyễn Cao Kỳ, cựu Phó Tổng thống Sài Gòn trước đây đã về nước, thấy những đổi thay của đất nước và ông ta đã chúc mừng những đổi thay đó.
PV: Ngài có gặp những Việt kiều ở Mỹ?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ở New York, Washington tôi đã gặp. Ngay tối nay tôi sẽ gặp gỡ đông đảo bà con ở Los Angeles.
9 BLITZER: Let me ask you a question, Mr. President, about the Americans unaccounted for still in Southeast Asia. According to the Defense Department, the U.S. Defense Department, 483 American troops are still unaccounted for in what was called North Vietnam; another 882 in South Vietnam, about 1,365.
I know this issue came up with the president at your meeting at the White House, and he thanked you for your help. But I wonder if you had any new information to provide on missing American troops in Vietnam.
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): In past years, Vietnam had active cooperation with the United States in MIA-related issues. We do that out of humanitarian cause. And Vietnam will continue to cooperate with the United States in solving these matters. PV: Vấn đề MIA: ở miền bắc có 483 người, ở miền nam có 882 người. Tổng cộng có 1.365 người mất tích. Ngài có thông tin gì mới?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Những năm qua Việt Nam phối hợp với Hoa Kỳ tìm kiếm người Mỹ mất tích. Ðây là việc làm vì lý do nhân đạo, Việt Nam tiếp tục hợp tác với Hoa Kỳ về vấn đề này.
10 BLITZER: But you have no new information about specific cases, no more remains that you found recently, any other information on missing in action, POWs, anything like that?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): I don't have specific data on this matter. PV: Ngài có tin gì mới về những người cụ thể không?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tôi không đi sâu vào chuyên môn nên không nắm được cụ thể.
11 BLITZER: But as the president of Vietnam, can you assure the American people that your government is doing everything possible to find out what happened to these American troops?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): Absolutely, 100 percent. The government of Vietnam has and is and will be in full cooperation to do its utmost in order to help the United States to account for MIAs. We do this and we do what -- everything possible in order to account for American MIAs, while we still have a host of our own MIAs. PV: Là Chủ tịch nước, Ngài có thể bảo đảm chính quyền Việt Nam nỗ lực làm hết sức về vấn đề MIA?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tôi xin khẳng định 100% chính quyền Việt Nam đã, đang và sẽ làm hết sức mình, trong khi còn rất nhiều người Việt Nam mất tích chưa tìm được, nhưng chúng tôi vẫn tích cực phối hợp với Hoa Kỳ tìm người Mỹ mất tích.
12 BLITZER: There is another issue that came up at your meeting with the president, President Bush, and that involves the very sensitive matter of Agent Orange. U.S. Congress recently appropriated funds to deal with the fallout from this very deadly toxin that was used during the war. Are you satisfied with what the United States is doing now to deal with the remnants of Agent Orange in Vietnam?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): I'm grateful for the efforts made by President Bush and the Congress with regard to support for Agent Orange and dioxin victims. And at the meeting, I also expressed my thanks to President Bush. But there are many Agent Orange afflicted victims, and their lives are difficult, and the afflicted environments must be restored. PV: Vấn đề nạn nhân chất độc mầu da cam, có thể là vấn đề khá nhạy cảm khi nói với Bush. Ngài có nói chuyện với Quốc hội yêu cầu Quốc hội giải quyết vấn đề này? Ngài có hài lòng?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Cảm ơn Hoa Kỳ đã có giúp đỡ cho nạn nhân chất độc mầu da cam. Tôi cũng đã gửi lời cảm ơn về sự giúp đỡ những nạn nhân. Nhưng, những nạn nhân còn rất nhiều. Cuộc sống của họ còn khó khăn và những vùng bị nhiễm độc cần được tẩy độc. Chúng tôi mong Tổng thống và Quốc hội Hoa Kỳ tiếp tục nỗ lực nhiều hơn với những nạn nhân này.
13 BLITZER: Does your government right now have a better relationship with the United States government, or the government of China?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): The foreign policy of Vietnam is based on independence and self-controlling. And Vietnam wants to be friends with all countries, want to be a reliable partner of other countries.
China is a neighboring country with traditional relations with Vietnam. Both China and Vietnam would like to enhance our cooperation for development. Cooperative relations between Vietnam and China would not adversarily affect our relations with other countries, and we also would like to seek an increase in our friendship and cooperation with the United States. PV: Chính quyền Việt Nam có bang giao tốt hơn với Mỹ hay với Trung Quốc?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Cái đó không thể so sánh được! Việt Nam có đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước. Trung Quốc là láng giềng gần gũi có truyền thống lâu dài, hai nước tăng cường hợp tác để cùng phát triển. Trong khi quan hệ Việt Nam-Trung Quốc thì không làm phương hại đến nước thứ ba. Chúng tôi muốn tăng cường quan hệ hữu nghị với Hoa Kỳ bởi Hoa Kỳ là nước có vai trò, vị trí rất lớn, Nhân Dân hai nước cũng muốn hữu nghị với nhau.
14 BLITZER: So you want to have good relations with the United States and China. I hear a very diplomatic answer.
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): No, it's not a diplomatic answer at all, and it is our true desire. That's what we want PV: Tôi có nghe một câu trả lời rằng: Ngài muốn có mối bang giao tốt với cả hai nước Hoa Kỳ và Trung Quốc?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ðúng! Sự thực đúng là như vậy. Không phải chỉ là ngoại giao phát triển kinh tế, chúng tôi muốn hữu nghị với tất cả các nước. Việt Nam trải qua chiến tranh, Việt Nam muốn là bạn với tất cả để đất nước phát triển. Cả Trung Quốc và Hoa Kỳ đều là ưu tiên trong đường lối đối ngoại của Việt Nam, không phải câu trả lời này có tính chất xã giao.
15 BLITZER: Mr. President, did you ever think during the war that you would be the president of Vietnam, and that you would come to the United States and would be warmly received by the president of the United States at the White House?
TRIET (THROUGH TRANSLATOR): I never thought, even after the war, in capacity of a regular citizen, I wouldn't have thought of coming -- having a chance to come to visit the United States. And that's why this visit of mine to the United States is historic.
Now, President Bush and I had a good exchange of views on how to further enhance our relations, and both President Bush and I are satisfied with our meeting. PV: Trước đây, Ngài có bao giờ nghĩ Ngài sẽ là Chủ tịch nước đến Mỹ và được đón nồng nhiệt như thế này?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Chưa bao giờ tôi nghĩ đến, cả với tư cách là một công dân bình thường. Vì vậy, chuyến thăm này của tôi có một ý nghĩa mang tính lịch sử. Chúng tôi trao đổi với nhau để cố gắng nâng quan hệ hai nước lên một bước mới. Tôi và Tổng thống đều rất hài lòng.
PV: Khi Ngài gặp Tổng thống ở Phòng Bầu dục, có lúc nào Ngài phải tự nhắm mắt tin rằng đây không phải là giấc mơ?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ðây là chuyến thăm lịch sử không phải là giấc mơ, vì chuyến thăm này đã được chuẩn bị từ lâu rồi, không phải đột biến gì.
PV: Quan hệ đã từ từ phát triển đến độ Ngài đến Mỹ, trước đó Tổng thống Mỹ đã đến Việt Nam, chúng tôi rất vui mừng sau quá khứ 30 năm trước đây là sự việc rất đáng phấn khởi?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Chúng tôi rất vui vì quan hệ hai nước vượt qua giai đoạn khó khăn và ngày càng nâng cao. Việt Nam và Hoa Kỳ mong khép lại quá khứ hướng tới tương lai tốt cho cả hai bên.
BLITZER: Thank you so much, Mr. President, and welcome to the United States