Bác Triết trả lời phỏng vấn CNN: Đưa tin kiểu... Việt Nam!

LMP2

“… Không có gì làm tôi ngứa mắt hơn là đưa tin tức kiểu cắt, chém …”

Không có gì làm tôi ngứa mắt hơn là đưa tin tức kiểu cắt, chém, có thể đó là lý do tại sao người ta không đưa tin tức ngay sau khi bác Triết phỏng vấn xong, mà phải đợi về nhà... suy nghĩ lại nên cắt chém ra sao!

Các bác nên xem hai cái video ở phần phụ lục sau đây, nếu thích thì có thể so với bản ghi chép (transcript) xem tụi CNN có cắt chém gì không. Transcript là những gì ghi xuống từ những gì được nói trong video. Tôi đã xem kỹ và so sánh thấy rằng transcript của CNN đúng như video của CNN trong cuộc phỏng vấn đó.

Và để nói về Wolf Blitzer, tôi ít khi nào xem chương trình phỏng vấn của ông này vì tôi không bao giờ thấy ông ta đưa ra những câu hỏi thực sự nóng về các vấn đề. Cũng giống như tôi không thích đài CNN vì cùng lý do vậy. Thành ra khi nghe nói Nguyễn Minh Triết phỏng vấn trên chương trình Late Edition tôi cũng không hy vọng có gì... nóng hết cả, ai dè cái nguội đó cũng đủ nóng để mấy anh báo chí nhà nước Việt Nam cắt chém.

Đây là phần tôi xem kỹ video và transcript để so sánh với những gì báo Vietnam đưa ra, cả báo Tuổi Trẻ và báo Nhân Dân. Trong đây có nhiều phần đổi câu hỏi, đổi câu trả lời, xóa bớt những gì hỏi, thêm bớt những gì trả lời, thêm những câu mà tôi không thấy trong video hay transcript...

Có vài câu hỏi được Việt hóa một cách khéo léo, hay là cắt chém, ví dụ:

Ông Blitzer: Nhưng, có vẻ như có một trở ngại, một vấn đề lớn (major problem), và đó là vấn đề mà Hoa Kỳ tuyên bố là ông đang lạm dụng quyền con người của chính nhân dân ông ở Việt Nam. Tổng thống Bush nói ông đã đặt vấn đề này với ông ngày hôm nay. Phần đối thoại đó diễn ra thế nào?

Được dịch ra là: “Có trở ngại chính là vấn đề nhân quyền. Tổng thống Bush có nói và nêu vấn đề này như thế nào. Ngài nghĩ sao?”. Cái đoạn nặng nhất trong câu hỏi đó là:"đó là vấn đề mà Hoa Kỳ tuyên bố là ông đang lạm dụng quyền con người của chính nhân dân ông ở Việt Nam" đã được dịch tránh đi.

Báo Nhân Dân viết tiếp:

PV: Tổng thống Mỹ đã có đưa ra những trường hợp cụ thể những ai bị xúc phạm nhân quyền không?

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tổng thống thống nhất, chúng tôi chỉ bàn với nhau, không nên nói những vấn đề cụ thể.

Thực ra câu hỏi và câu trả lời trong cuộc phỏng vấn là:

Ông Blitzer: Tổng thống Hoa Kỳ có nêu ra trường hợp cụ thể nào với ông, các nhân vật, tên người mà Hoa Kỳ cảm thấy là – quyền con người của họ bị vi phạm ở Việt Nam?

Ông Triết (qua người phiên dịch): Chúng tôi đã thỏa thuận là đây là vấn đề trao đổi quan điểm giữa hai chúng tôi, và không công bố ra bên ngoài.

Phần đánh đậm trong câu trả lời sau đây tôi cũng không thấy trong transcript, các bác xem lại trong video:
* Tôi đưa vấn đề này ra vì trong hội nghị tháng năm, tháng sáu ở Pháp, Tổng thống Bush có đưa ra việc Nguyễn Văn Lý bị vi phạm nhân quyền?

- Ông ta vi phạm pháp luật VN. Ðây hoàn toàn là vấn đề pháp luật, không phải là vấn đề tôn giáo. Việc xét xử ông ta được Hội đồng giám mục VN và Tòa thánh Vatican cũng đồngtình với chúng tôi. .

Trong transcript câu trả lời như sau:

Ông Blitzer: Vì tôi hỏi câu hỏi cụ thể đó, vì tổng thống [Hoa Kỳ] trong cuộc hội thảo ngày 5 tháng Năm về dân chủ và an ninh, cuộc hội thảo mà ông tham dự ở Praha, ông có đề cập đến một cái tên cụ thể, Cha Nguyễn Văn Lý của Việt Nam, một người mà ông nói — ông gộp vào nhóm những người khác trên khắp thế giới mà quyền con người của họ đang bị vi phạm.

Ông Triết (qua người phiên dịch): Linh mục Nguyễn Văn Lý bị xét xử trước tòa vì những vị phạm pháp luật. Nó hoàn toàn không liên quan đến vấn đề tôn giáo.
Câu hỏi này cũng được Việt hóa khéo léo:

* Tôi không biết trong lúc xử ông Lý có lời lẽ thô bạo hay không (PV vừa hỏi vừa đưa tấm ảnh Nguyễn Văn Lý bị bịt miệng tại tòa và hỏi Chủ tịch nước có biết tấm ảnh này hay không)?

Trong transcript là:

Ông Blitzer: Tôi sẽ cho ông xem một tấm ảnh đã được khắp thế giới xem, và nó gây ra rất nhiều quan ngại, đặc biệt là ở đây, Hoa Kỳ Có lẽ ông cũng đã quen thuộc với tấm ảnh này.

Tôi đoán là các bác cũng biết phần bỏ ra là phần nào rồi.

Còn câu này tui không thấy trong transcript:

* Có báo cáo nói rằng Nguyễn Văn Lý la lên tại tòa?

- Ông ta không chỉ la lên mà ông ta còn đạp bàn, đạp ghế kèm với những lời lẽ thô tục. Nhưng tôi khẳng định dù bất cứ lý do nào, hành động bịt miệng vẫn là không đúng và tôi mong các ông không nên khai thác quá nhiều vào chi tiết này.

Câu hỏi này cũng được Việt hóa khéo léo:

* Chúng ta hãy nói qua vấn đề khác, về nhân quyền? Khi Ngài sắp đi thì có hai người tù được thả. Vậy còn một số người nữa có được thả không?

Trong khi trong CNN transcript ghi rõ ràng là:

Ông Blitzer: Tôi muốn chuyển sang các đề tài khác, nhưng một câu hỏi cuối cùng xung quanh các nhà bất đồng chính kiến, phần về quyền con người. Ngay trước khi ông đến thăm đây, ông đã thả hai người tù, hai người tù chính trị, như người ta vẫn mô tả. Có ít nhất là nửa tá, nếu không nói là hơn, những người [bất đồng chính kiến] cũng đang bị giam giữ. Ông có nghĩ là những người khác cũng sẽ được thả trong thời gian tới đây, gồm cả Cha Nguyễn Văn Lý?

Người ta ghi rõ ràng và hỏi rõ ràng dùng danh từ Tù Chính Trị, nhưng mấy anh Việt Nam xóa bỏ chữ đó! Hehe!

Còn câu trả lời trong báo Tuổi Trẻ, như ở dưới đây, đã cộng thêm phần không có trong transcript (được tôi đánh đậm):

- Vi phạm pháp luật thì bị xử lý theo pháp luật, còn có thả hay không tùy thuộc vào người ta có thành khẩn nhận lỗi đến đâu. Nhân đây tôi muốn nói với ông rằng VN trải qua nhiều năm chiến tranh. Trong thời kỳ đó người dân VN không có đầy đủ quyền con người.

Người ta bắt bớ, giam cầm, tra tấn không cần ra tòa. Chúng tôi đã đấu tranh giải phóng dân tộc giành lại quyền con người đã mất. Vì vậy hơn ai hết, chúng tôi rất yêu nhân quyền. Ông không thể hiểu nổi tình yêu đó. Bây giờ đất nước VN có luật pháp của VN. VN cần an ninh và ổn định để phát triển, vì vậy ai vi phạm pháp luật thì phải bị xử lý.

Trong khi ở transcript, câu trả lời là:

Ông Triết (qua người phiên dịch): Những người vi phạm pháp luật đó, họ bị bắt giữ vì những vi phạm của họ. Và việc họ được thả hay không tùy vào thái độ và nhận thức về những việc sai lầm mà họ làm.

Tôi muốn nói với ông rằng Việt Nam đã trải qua nhiều năm chiến tranh, và trong thời kì đó, nhân dân Việt Nam không được hưởng nhân quyền đầy đủ. Nhiều người trong chúng tôi bị bỏ tù, tra tấn mà không có xét xử trước tòa. Chúng tôi thực hiện chiến tranh giải phóng để giành lại nhân quyền của chúng tôi.

Và vì thế, hơn ai hết, chúng tôi yêu nhân quyền, và chúng tôi tôn trọng nhân quyền. Có thể anh không thể thực sự hiểu hay cảm nhân chúng tôi đề cao nhân quyền đến mức nào.
Trong báo Nhân Dân có câu hỏi này, nhưng báo Tuổi Trẻ thì không, tôi quote câu hỏi và trả lời trong báo Nhân Dân, dòm kỹ câu hỏi lại một lần nữa được Việt hóa khéo léo, và phần đậm này không có trong câu hỏi như trong transcript của CNN:

PV: Trong cuộc gặp Tổng thống có một số người Mỹ gốc Việt biểu tình ở phía ngoài. Họ rất hãnh diện với văn hóa của Việt Nam, thông điệp của Ngài đối với Việt kiều như thế nào?

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Cộng đồng người Việt ở nước ngoài không thể tách rời với dân tộc Việt Nam. Họ là máu của máu Việt Nam và là thịt của thịt Việt Nam. Nhà nước Việt Nam mong họ thành đạt ở Hoa Kỳ và củng cố quan hệ hai dân tộc Việt Nam-Hoa Kỳ. Còn các khác biệt, bất đồng thì nên cùng nhau trao đổi tìm cách giải quyết. Chúng tôi mời họ về quê hương để họ thấy được những đổi mới tiến bộ của đất nước. Các ông biết, ông Nguyễn Cao Kỳ, cựu Phó Tổng thống Sài Gòn trước đây đã về nước, thấy những đổi thay của đất nước và ông ta đã chúc mừng những đổi thay đó.

Còn transcript nó thế này:

Ông Blitzer: Tôi không rõ liệu ông có biết rằng, bên ngoài Nhà Trắng, khi ông đang ở đó với Tổng thống [Bush], có mấy cuộc biểu tình, những người Mỹ gốc Việt quan tâm.

Tôi tự hỏi liệu ông có thông điệp nào tới cộng đồng người Mỹ gốc Việt, những người vẫn còn rất tự hào về di sản Việt Nam của họ, nhưng cũng muốn thấy tình hình ở Việt Nam được cải thiện, và đó là lí do nhiều người đã biểu tình bên ngoài Nhà Trắng.

Ông Triết (qua người phiên dịch): Thông điệp của chúng tôi là người Việt sinh sống ở nước ngoài nói chung, và ở Hoa Kỳ nói riêng, là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam. Máu của họ là máu Việt Nam. Thịt của họ là thịt Việt Nam.

Nhà nước Việt Nam muốn thấy họ thành công ở Hoa Kỳ, và chúng tôi cũng muốn thấy họ thành cầu nối giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Về những khác biệt trong quan điểm và ý kiến, chúng ta cần trao đổi đối thoại để giải quyết những khác biệt đó. Chúng tôi mời họ trở lại Việt Nam để thấy tận mắt sự thay đổi, tiến bộ của chúng tôi.

Tôi không thấy câu hỏi này có trong transcript hay trong video, nhưng trong Báo Nhân Dân ghi, chắc thêm mắm thêm muối nữa đây:

PV: Ngài có gặp những Việt kiều ở Mỹ?

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ở New York, Washington tôi đã gặp. Ngay tối nay tôi sẽ gặp gỡ đông đảo bà con ở Los Angeles.

PV: Có một chỗ ở Cali gọi là Tiểu Sài Gòn, Ngài có đến đó không?

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Tôi có chương trình gặp chung chứ không có thời gian để đi nhiều.

Câu hỏi này cũng được Việt hóa để bỏ vài chi tiết về "Quốc hội Hoa Kỳ tạo quỹ giải quyết hậu quả...":

Vấn đề nạn nhân chất độc Da Cam có thể là vấn đề khá nhạy cảm khi nói với Tổng thống Bush. Ngài có nói chuyện với Quốc hội Hoa Kỳ yêu cầu quốc hội giải quyết vấn đề này? Ngài có hài lòng?

Ông Blitzer: Có một chủ đề khác cũng được đặt ra trong cuộc hội đàm của ông với Tổng thống, Tổng thống Bush, và nó liên quan đến vấn đề rất nhạy cảm là Chất Da Cam. Quốc hội Hoa Kỳ gần đây đã tạo ra các quỹ để giải quyết [hậu quả] của việc rải hóa chất chết người này, vốn được dùng trong chiến tranh Ông có hài lòng với việc Hoa Kỳ đang làm hiện nay để giải quyết những tàn dư của Chất Da Cam ở Việt Nam?

Tôi không thấy hai câu này trong transcript hay trong video, chắc mới về thêm mắm thêm muối vào.

PV: Khi Ngài gặp Tổng thống ở Phòng Bầu dục, có lúc nào Ngài phải tự nhắm mắt tin rằng đây không phải là giấc mơ?

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ðây là chuyến thăm lịch sử không phải là giấc mơ, vì chuyến thăm này đã được chuẩn bị từ lâu rồi, không phải đột biến gì.

PV: Quan hệ đã từ từ phát triển đến độ Ngài đến Mỹ, trước đó Tổng thống Mỹ đã đến Việt Nam, chúng tôi rất vui mừng sau quá khứ 30 năm trước đây là sự việc rất đáng phấn khởi?

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Chúng tôi rất vui vì quan hệ hai nước vượt qua giai đoạn khó khăn và ngày càng nâng cao. Việt Nam và Hoa Kỳ mong khép lại quá khứ hướng tới tương lai tốt cho cả hai bên.

Tới đây đủ rồi, chuyện tôi quan tâm là chuyện nhân quyền, mấy cái vụ khác thì chả quan tâm, ai thích thì ngồi so sánh transcript đi rồi xem cái bộ máy tin tức nhà ta nói chuyện thật xạo ra sao.



Phụ lục:

1/ Bản chép lại đầy đủ (full transcript) của cuộc phỏng vấn (tiếng Anh):

* CNN Late Edition with Wolf Blitzer (http://transcripts.cnn.com/TRANSCRIPTS/0706/24/le.01.html)

Chú ý: chương trình này nói chuyện với vài người trong ngày hôm đó, do đó bạn phải kéo xuống phần phỏng vấn với Nguyễn Minh Triết ở khoảng giữa trang để xem.

2/ Bản dịch tiếng Việt trên mạng:

* Chủ tịch Triết trả lời phỏng vấn CNN

3/ Bản dịch tiếng Việt do báo Nhân Dân và Tuổi trẻ cung cấp:

* Báo Nhân dân: Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết trả lời phỏng vấn của hãng Truyền hình Mỹ CNN